De gebiedsontwikkeling in de stad krijgt mede vorm via projecten op basis van grondexploitaties. De grondexploitaties en private ontwikkelingen zijn ondersteunend aan vooral de programma’s Wonen, Economie (Kantoren en bedrijventerreinen) en maatschappelijke functies (zoals Onderwijs, Cultuur en Sport). In de Meerjaren Prognose Grondexploitaties (MPG) worden jaarlijks grondexploitatieprojecten geprogrammeerd en geprioriteerd. Daarnaast faciliteren we private ontwikkelingen via (zogeheten ‘anterieure‘) overeenkomsten, waarbij we door kostenverhaal actief en projectmatig meewerken aan initiatieven van derden op hun eigen grond. Dit gebeurt vooral daar waar maatschappelijke meerwaarde te realiseren is.
De krapte op de Eindhovense woningmarkt blijft. De coronacrisis heeft, zo lijkt het, geen remmend effect op het aantal verkopen en de woningprijzen. Uit de kwartaalrapportages van Van Santvoort Makelaars blijkt dat de verkoopprijzen in het 3 e kwartaal 2020 8% hoger zijn dan in dezelfde periode in 2019. De krapte indicator, die aangeeft hoeveel keuze een woningzoekende heeft, is in een gezonde woningmarkt tussen de 5 en 6. In Eindhoven staat die tussen de 2 en 2,5. Hierdoor wordt vaak de vraagprijs overboden en is het voor veel woningzoekenden erg lastig om een betaalbare woning te bemachtigen.
De coronacrisis brengt voor bedrijven onzekerheid met zich mee. Tot nu lijken bedrijven in de HTSM en logistiek sector nog weinig getroffen te worden. De vraag naar producten lijkt nog door te lopen, de technologie bedrijven groeien nog evenals de logistiek/ E-commerce. Deze sector heeft een impuls gekregen door toename van het internet winkelen voor dagelijkse en niet-dagelijkse behoeften die nu worden gekocht online. Bedrijven zijn afwachtend als het gaat om investeringsbeslissingen voor nieuwbouw en verhuizingen. Investeringsbeslissingen worden uitgesteld of bijgesteld in afwachting van wat de effecten van de coronacrisis op termijn zullen zijn.
De gevolgen van de Corona-crisis op de vraag naar kantoren zijn op dit moment lastig in te schatten. Uit recente gesprekken met de regionale makelaars komt evenwel het beeld naar voren dat de opname van kantoorruimte in Eindhoven dit jaar fors minder zal zijn dan voorgaande jaren. Ondernemers maken een pas op de plaats en stellen hun huisvestingsbeslissing uit in afwachting van betere tijden. Hoe de kantooropname er na dit jaar uit gaat zien, zal voor een belangrijk deel afhankelijk zijn van de tijd die we nog nodig hebben om het Covid-19 virus te bedwingen.
De opgave om woningen, bedrijven en kantoren toe te voegen wordt steeds complexer. Er is geen ruimte meer voor grootschalige uitbreidingslocaties, dus zal de opgave door middel van verdichting in de bestaande stad moeten worden gerealiseerd. Dit zorgt voor meer complexiteit in projecten waardoor we worden geconfronteerd met langere doorlooptijden, meer kosten en risico’s.
Bij de actualisatie van de grondexploitaties en private ontwikkelingen zijn deze ontwikkelingen doorgevoerd. Uitgangspunt blijft echter dat we kosten, opbrengsten en te hanteren parameters realistisch inschatten in het kader van het voorzichtigheidsbeginsel. Voor 2020 betekent dit dat conform BBV-regelgeving circa € 7,6 miljoen winst uit de exploitaties is genomen. In 2020 hebben we meer kosten dan opbrengsten gerealiseerd. Tezamen met de winstneming zorgt dit voor een toename van de boekwaarde van € 80,5 miljoen eind 2019 tot € 95,7 miljoen eind 2020.
Gezien de goed functionerende economie en het verwachte positieve resultaat kunnen we spreken van een nog resterende zeer courante voorraad. Om aan de stijgende vraag te kunnen voldoen, en hiervoor de juiste woningen en werklocaties te kunnen bieden, blijft het noodzakelijk om grondposities in voorraad te hebben en deze tot ontwikkeling te brengen.
De benodigde weerstandscapaciteit voor risico’s in de huidige projectenportefeuille stijgt van € 16,3 miljoen naar € 16,7 miljoen. Een toelichting hierop is opgenomen in de paragraaf grondbeleid.
Voor een toelichting op de ontwikkelingen in de projecten verwijzen we naar paragraaf G Grondbeleid.