1 Veiligheid

Korte toelichting

Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost (VRBZO) is een organisatie waarin de brandweer, de geneeskundige hulpverleningsorganisatie in de regio (GHOR) en de regionale ambulancevoorziening (RAV) samenwerken om incidenten en rampen te voorkomen, te beperken en te bestrijden. VRBZO is een samenwerkingsverband tussen 21 gemeenten in de regio Zuidoost-Brabant.

Vestigingsplaats

Eindhoven

Doelstelling en openbaar belang

Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost (VRBZO) is een organisatie waarin de brandweer, de geneeskundige hulpverleningsorganisatie in de regio (GHOR) en de regionale ambulancevoorziening (RAV) samenwerken om incidenten en rampen te voorkomen, te beperken en te bestrijden.
VRBZO is een samenwerkingsverband tussen 21 gemeenten in de regio Zuidoost-Brabant.

Inzicht bestuurlijk belang

Aandeel (financiële bijdrage) 2020:

• Gemeente Eindhoven: 34,3%
• Overige gemeenten: 65,7%

Het bestuur van VRBZO bestaat uit de burgemeesters van de deelnemende gemeenten en kent een Algemeen Bestuur, Dagelijks Bestuur en de voorzitter. De bestuursorganen laten zich in hun taakuitoefening adviseren door  de Adviescommissie Financiën & Bedrijfsvoering waarin vertegenwoordigers van het bestuur, gemeentesecretarissen(2) en controllers van gemeenten (2) zitting hebben. Daarnaast zijn er drie bestuurlijke vooroverleggen waarin onderwerpen met betrekking tot crisisbeheersing, incidentbestrijding en risicobeheersing met enkele burgemeesters inhoudelijk worden voorgesproken.  

Het AB bestaat uit de burgemeesters van de deelnemende gemeenten. Bij het nemen van besluiten door het AB tot vaststelling van de jaarrekening en tot vaststelling van de begroting en begrotingswijzigingen brengen de leden die een gemeente vertegenwoordigen tot 20.000 inwoners 1 stem uit. De leden die een gemeente vertegenwoordigen met 20.000 of meer inwoners brengen 2 stemmen uit vermeerderd met een stem per volledig veelvoud van 15.000 inwoners, waarmee het aantal van 20.000 inwoners door die gemeente wordt overschreden.
Het dagelijks bestuur (DB) bestaat naast de voorzitter en plaatsvervangend voorzitter uit maximaal 5 leden, aan te wijzen door en uit de leden van het AB. Bij de samenstelling van het DB geldt als uitgangspunt dat een evenredige geografische verdeling over de regio wordt aangehouden. Eindhoven vult 1 zetel in.
Het AB kan, conform artikel 25 van de Wet gemeenschappelijke regelingen commissies instellen met het oog op de behartiging van bepaalde belangen.

Wisselingen bestuur / RvC / RvT

Met betrekking tot de gemeente Eindhoven hebben zich geen wisselingen voorgedaan.

Wet Normering Topinkomens

Binnen VRBZO valt, gezien het criteria van de dagelijkse leiding over de gehele veiligheidsregio, alleen de directeur onder de meldingsplicht WNT. Op basis van de concept  jaarrekening 2020 voldeed de VRBZO aan de Wet Normering Topinkomens.

Maatsch. verantwoord ondernemen

Hier is in het concept jaarverslag VRBZO 2020 niet specifiek iets over opgenomen.

Geleverde prestaties

Voor de in 2020 geleverde prestaties verwijzen we naar het concept jaarverslag VRBZO 2020, wat onderdeel is van de jaarrekening VRBZO 2020.  

Belangrijkste ontw. en wijz. risico's

Zie hiervoor paragraaf 4.1 Risicobeheersing en weerstandsvermogen van het concept jaarverslag VRBZO 2020. Hierin is o.a. het volgende opgenomen:

VRBZO heeft in 2019 de beleidsnota Risicomanagement & Weerstandsvermogen geëvalueerd en herijkt. De beleidsnota is door het Algemeen Bestuur vastgesteld voor de periode 2020 - 2023. De belangrijkste beleidsuitgangspunten voor VRBZO op gebied van risicomanagement zijn:
• Risico’s in een cyclisch proces inventariseren, beoordelen en monitoren via een continuïteitsplan;
• De instelling van een weerstandsvermogen heeft als doel om een stabiele (trendmatige) ontwikkeling van de gemeenschappelijke bijdrage te waarborgen.
• Streven naar een ratio weerstandsvermogen van 1 of hoger. De hoogte van de algemene reserve is vastgesteld op € 2,0 miljoen.

In hoofdstuk 1 van het concept Jaarverslag VRBZO 2020 zijn de Bestuurlijk relevante ontwikkelingen 2020 aangegeven. Dit betreft:

Coronacrisis (Covid-19)
Begin 2020 werd Nederland en de rest van de wereld getroffen door de uitbraak van een nieuw coronavirus dat zich ontwikkelde tot een pandemie van ongekende omvang. Naast de medische gevolgen had (en heeft) het virus een enorme impact op de economie en het sociaal-maatschappelijke leven. Samen met de GGD had de veiligheidsregio een belangrijke rol in de bestrijding van (de effecten van) Covid-19. Zeker in de eerste acute fase van de crisis was de druk op de veiligheidsregio groot. Diverse vraagstukken en belangen van burgers, bedrijven, bestuurders en brancheorganisaties passeerden de revue. De dilemma's spitsen zich toe op wat medisch, maatschappelijk en economisch toelaatbaar is. VRBZO had een coördinerende en uitvoerende rol in de behandeling van de vraagstukken. Kort voor het begin zomer leek de coronacrisis zich te stabiliseren. Helaas stegen de besmettingen en werden de maatregelen stapsgewijs verder aangescherpt. Initieel werd hiervoor het instrument van noodverordeningen via de bevoegdheden van de voorzitter veiligheidsregio voor ingezet. Vanaf december is de tijdelijke wet maatregelen Covid-19 (Twm) van kracht waarmee het kabinet de maatregelen borgt in een democratisch proces via de Tweede Kamer.

De crisisorganisatie Covid-19 van VRBZO heeft de zomermaanden tevens gebruikt om een tussentijds verslag voor te bereiden namens de voorzitter voor de gemeenteraden. Het verslag had betrekking op de regionale aanpak van de bestrijding van de coronacrisis in de periode januari tot begin augustus 2020. Het tussentijds verslag Covid-19 is eind september aangeboden aan de raden. In december is namens de voorzitter VRBZO het eindverslag opgesteld, dit is begin 2021 aangeboden aan de gemeenteraden.

Ook voor de rest van de organisatie is de impact groot; er zijn speciale coronaprotocollen voor een veilige uitruk, trainingen en oefeningen worden in aangepaste vorm gegeven of zijn digitaal, kantoorpersoneel werkt zo veel mogelijk thuis en de meeste bijeenkomsten zijn digitaal. Om deze zaken te faciliteren zijn een aantal ontwikkelingen in 2020 versneld uitgevoerd.

Grootste natuurbrand van Nederland ooit in de Deurnese Peel
In april 2020 woedde in het natuurgebied de Deurnese Peel een enorme brand. De brand kon zich door de lastige omstandigheden (moeilijk begaanbaar gebied, droogte en veel wind) ontwikkelen tot de grootste natuurbrand ooit in Nederland.
Het incident is door de hulpdiensten en de gemeente Deurne gezamenlijk bestreden, onder leiding en coördinatie van VRBZO. De grootschalige inzet werd vanuit een multidisciplinaire GRIP-3 crisisstructuur geleid. Na ruim 5 dagen en de inzet van in totaal ruim 400 brandweerlieden was de brand op dat moment onder controle.

VRBZO en de gemeente Deurne startten ondertussen met de voorbereidingen van een brede evaluatie van het incident. Na de brand is in overleg tussen Provincie Noord-Brabant, gemeente Deurne en VRBZO besloten om 3 onderzoeken uit te laten voeren:
•   Team brandonderzoek VRBZO, Brandweer Nederland en het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV) deden onderzoek naar het ontstaan en verloop van de brand.
•   Een onafhankelijke onderzoekscommissie onderzocht de (bestuurlijke) samenwerking  om een onbeheersbare natuurbrand te voorkomen.
•   Wageningen University & Research werd ingeschakeld voor een onderzoek naar de relatie tussen brandveiligheid en natuurbeheer.
De rapportages van de onderzoeken zijn op 19 november aan de opdrachtgevers gepresenteerd en aangeboden.

Visie 2025
Na de regionalisering in 2014 en het vormingsproces van de organisatie breekt nu een nieuwe fase aan voor veiligheidsregio's. Ook  de VRBZO is toe aan een nieuwe ontwikkelfase om een hoogwaardige advies- en dienstverleningsorganisatie op het gebied van fysieke veiligheid en crisisbeheersing te worden. Risicogericht, flexibel, professioneel en verbindend zijn daarin belangrijke begrippen. VRBZO wil investeren in netwerkmanagement, business intelligence en de professionaliteit van onze medewerkers om toegevoegde waarde te blijven leveren in een veeleisende maatschappij. De nieuwe visie laat de thema's en het pad zien aan de hand waarvan de VRBZO deze volgende fase inzet.

Het proces rondom de Visie 2025 werd door de focus op de coronacrisis vertraagd. In het eerste kwartaal van 2021 worden de burgemeesters in de gelegenheid gesteld om de visie met hun gemeenteraden te bespreken. De definitieve Visie 2025 staat in april op de agenda voor bestuurlijke vaststelling.

Vervolgtraject denktank rechtspositie brandweervrijwilligers
Het huidige brandweerstelsel is gebaseerd op een mix van vrijwilligheid en beroepsbrandweer. Hierin hebben alle brandweermensen in principe dezelfde taken en opleidingsvereisten. Door Europese en internationale regelgeving blijkt dat we deze manier van werken moeten aanpassen. Een landelijke bestuurlijke denktank heeft een denkrichting uitgewerkt, waarbij het systeem van vrijwilligheid behouden blijft. De denkrichting gaat uit van een onderscheid tussen beroeps en vrijwilligers, die geen afbreuk doet aan het niveau en de kwaliteit van de brandweerzorg.

Het Veiligheidsberaad heeft alle veiligheidsregio's verzocht om de consequenties van de bestuurlijke koers inzichtelijk te maken en in gesprek te gaan met betrokken partners. Onder andere op basis van het landelijke beeld en de resultaten van de (landelijke) digitale opiniepeiling heeft de denktank de denkrichting op bepaalde punten nog wat aangescherpt.

Het Veiligheidsraad heeft de denktank opdracht gegeven om de implementatie van de denkrichting verder vorm te geven in een uitwerkingsplan, zodat op basis daarvan naar een definitief besluit kan worden genomen. Naar verwachting gebeurt dit na de kabinetsformatie.

Evaluatie Wet veiligheidsregio's
In de zomer van 2019 heeft de ministerraad ingestemd met de instelling van de evaluatiecommissie Wet veiligheidsregio's (Wvr). De evaluatiecommissie heeft tot taak de doeltreffendheid en de effecten van de Wvr en onderliggende regelgeving in de praktijk te onderzoeken en daarbij ook te bezien of de huidige wet bruikbaar is in het licht van actuele en toekomstige dreigingen, maatschappelijke ontwikkelingen en ontwikkelingen in de crisisbeheersing. In december heeft de commissie haar eindrapport opgeleverd.

Toelichting finan-
ciële informatie

Het betreft hier de concept  jaarcijfers 2020. Voor een toelichting verwijzen we naar de concept jaarrekening VRBZO 2020, waarbij het positieve resultaat 2020 m.n. wordt veroorzaakt door een positief resultaat op de volgende onderdelen ‘Loonkosten’ en ‘Kapitaallasten’.